Chợ phiên Tây Bắc còn lưu giữ nhiều nét đẹp văn hóa đặc sắc. Nơi đây không chỉ là nơi trao đổi, mua bán hàng hóa mà còn là nơi gặp gỡ, vui chơi, sinh hoạt văn hóa của người dân địa phương. Nơi đây còn là nơi lưu giữ kho tàng văn hóa ẩm thực, trang phục, phong tục tập quán…
Điểm khác biệt giữa chợ Tây Bắc và chợ thông thường là chỉ mở bán vào những ngày cố định cụ thể. Một số chợ mở cửa vào thứ Bảy và Chủ Nhật hàng tuần; và một số chợ mở cửa vào thứ Năm và thứ Sáu. Người đến chợ đủ mọi lứa tuổi, từ già trẻ, gái trai. Mẹ và vợ đi chợ mua sắm. Các đôi trai gái đi chợ để giao lưu, uống rượu, ăn uống Tang Kê, thổi kèn … Trẻ em theo cha mẹ đi chợ, trai gái đi chợ để giao lưu, tìm bạn đời, tạo nên khung cảnh vui tươi, viên mãn và đầy màu sắc.
Mục Lục
Trời thu ở Tây Bắc
Những ngày Thu, tiết trời se lạnh, nắng hanh hao trải vàng khắp không gian. Giá như không có dịch Covid-19; sẽ thú vị biết mấy khi gác lại mọi công việc để làm một chuyến ngược đường Tây Bắc. Hòa mình vào những phiên chợ vùng cao để cảm nhận được vẻ đẹp chợ phiên vào mùa Thu.
Tây Bắc mùa nào cũng đẹp nhưng có lẽ, đẹp nhất và thi vị hơn cả là tiết trời mùa Thu. Mùa này, thời tiết không quá nóng cũng không quá lạnh. Cái se se lạnh khiến cho ai ai cũng cảm thấy khoan khoái, dễ chịu; Đặc biệt khi thong dong trên những cung đường Tây Bắc. Mùa này, sắc màu của Thu lan tỏa khắp không gian. Và chợ phiên chính là nơi hội tụ sắc đẹp của mùa Thu nơi sơn thẳm.
Chợ phiên Tây Bắc dù đầu Thu, giữa hay cuối Thu đều rất đẹp. Cái đẹp của phiên chợ vùng cao vào mùa này hiện diện ở những thanh âm rộn rã, ở sắc màu thổ cẩm rực rỡ, ở sắc vàng của hoa trái và lắng đọng trong niềm vui giao hòa của tình người vùng cao.
Chợ Phiên Tây Bắc mùa thu
Bước vào không gian chợ phiên Tây Bắc ở các vùng như Sa Pa, Bắc Hà, Mường Khương (Lào Cai), Mường Lò, Tú Lệ, Mù Cang Chải (Yên Bái), San Thàng (Lai Châu); du khách như được hòa mình vào một không gian đông vui khác hẳn thường ngày. Ngay từ sáng tinh mơ, khi nắng Thu còn lấp ló nơi đầu non, tiếng chân người, tiếng ngựa hí, tiếng nói cười rộn rã trên khuôn mặt ” tỏa nắng” của những cô sơn nữ đã vang vang khắp nẻo đường bên sườn núi. Mùa này, không lạnh giá cũng không oi nồng, từng đoàn người thong dong dạo bước xuống chợ phiên…
Mới đến cổng chợ, chúng ta đã nhận ra một không gian thật khác so với những phiên chợ ở miền xuôi. Đó là một không gian đa âm, đa sắc màu, đa ngôn ngữ. Có được điều đó là bởi những phiên chợ ở Tây Bắc có sự hiện diện của nhiều dân tộc với nhiều sắc màu văn hóa hội tụ về đây. Du khách thực sự cảm nhận được không gian văn hóa chợ vùng cao là sự kết hợp giữa không gian hội xuống chợ, không gian mua bán và không gian ẩm thực của các dân tộc vùng Tây Bắc.
Thu về, sắc màu thổ cẩm ở chợ phiên Tây Bắc đẹp đến lộng lẫy. Những mảng màu được hòa quyện trong những chiếc váy thổ cẩm, khăn thêu, túi nải. Những cô sơ nữ Mông, Dao đẹp duyên dáng trong trang phục thổ cẩm tươi cười xuống chợ. Nắng Thu vàng tỏa vào sắc màu thổ cẩm khiến cho vẻ đẹp thổ cẩm trở nên rực rỡ và lung linh hơn.
Hương thơm của hoa trái, đặc sản
Chợ phiên Tây Bắc vào mùa Thu lừng lựng hương thơm của hoa trái và các loại đặc sản chỉ có ở những vùng đất này. Đó là sắc vàng ruộm của những trái sơn tra được đồng bào Mông hái từ trên núi cao mang xuống chợ phiên, là những ống cơm lam dẻo thơm, những mẻ cốm thơm nức gói trong lá dong, những bó măng rừng tươi nõn nà, những chai mật ong rừng đặc sánh, vàng ươm … Đó là những sản vật chỉ có ở mùa Thu; chỉ có ở những bản người Mông, người Tày theo đồng bào xuống chợ…
Phiên chợ mùa thu Tây Bắc ánh lên sắc vàng của một mùa vừa dịu dàng, vừa say đắm. Những cô sơn nữ má căng mọng, đôi môi chúm chím e lệ khép nép trong bộ trang phục dịu dàng tình tứ. Chợ phiên mùa Thu như tự nó dậy lên cái lãng đãng, cái dìu dặt; cùng những thanh âm trong trẻo của núi rừng để cho những ai đến phiên chợ đều muốn giao hòa, trò chuyện và tâm tình. Chẳng thế mà tại những khu dành cho ẩm thực vùng cao; người ta túm năm tụm ba cùng nhau nhâm nhi chén rượu ngô thơm nồng. Thưởng thức món thắng cố ngựa để trao đổi, trò chuyện và gặp gỡ.
Nếu đến Tây Bắc những ngày Thu, dạo bước trong chợ phiên; bạn sẽ cảm nhận được sức sống đang rạo rực quanh mình. Từ từ cảm nhận được sắc Thu vàng đang len lỏi đến kỳ diệu trong chợ phiên. Thật thi vị biết bao khi được hòa mình vào một bức tranh thu sống động nơi miền sơn cước.